- MOHUA ने कचरा मुक्त शहरों की स्टार रेटिंग के परिणामों की घोषणा की
- 6 शहरों को 5 स्टार, 65 शहरों को 3 स्टार और 70 शहरों को 1 स्टार का दर्जा
कोविड संकट के समय स्वच्छता और प्रभावी ठोस अपशिष्ट प्रबंधन काफी अहम है। इसी को लेकर आवास और शहरी मामलों के मंत्री हरदीप एस पुरी ने आकलन वर्ष 2019-20 के लिए स्वच्छता के आधार पर शहरों की रैंकिंग जारी किया है। उन्होंने इस आकलन वर्ष के लिए कुल 6 शहरों को 5-स्टार के रूप में प्रमाणित किया गया है। ये शहर हैं अंबिकापुर, राजकोट, सूरत, मैसूरु, इंदौर और नवी मुंबई। वहीं
3-स्टार के रूप में 65 शहर और 1-स्टार के रूप में 70 शहर शामिल है।
2018 में लांच हुआ था प्रोटोकॉल
कचरा मुक्त शहरों के स्टार रेटिंग के परिणामों की घोषणा के साथ उन्होंने स्टार रेटिंग ऑफ गारबेज फ्री सिटीज के लिए संशोधित प्रोटोकॉल भी लॉन्च किया। कचरा मुक्त स्थिति प्राप्त करने के लिए शहरों के लिए एक तंत्र को संस्थागत बनाने और शहरों को स्वच्छता के उच्च स्तर को प्राप्त करने के लिए प्रेरित करने के लिए मंत्रालय द्वारा जनवरी 2018 में स्टार रेटिंग प्रोटोकॉल लॉन्च किया गया था।
ऐसे बनती है रैंकिंग
परीक्षा प्रणालियों के समान एक व्यापक ढांचा जहां हर शहर में प्रत्येक वार्ड को ठोस अपशिष्ट प्रबंधन (एसडब्ल्यूएम) के 24 अलग-अलग घटकों में एक निश्चित मानक प्राप्त करना होता है। प्रोटोकॉल को समग्र रूप से तैयार किया जाता है, जिसमें नालियों और जल निकायों की सफाई, प्लास्टिक अपशिष्ट प्रबंधन, निर्माण और विध्वंस अपशिष्ट, आदि जैसे घटक शामिल हैं जो कचरा मुक्त शहरों को प्राप्त करने के लिए महत्वपूर्ण चालक हैं। जबकि इस प्रोटोकॉल का मुख्य जोर एसडब्ल्यूएम पर है, यह रूपरेखा में परिभाषित पूर्वापेक्षाओं के एक सेट के माध्यम से स्वच्छता के कुछ न्यूनतम मानकों को सुनिश्चित करने का भी ध्यान रखता है।
इसके अतिरिक्त, COVID संकट के मद्देनजर, MoHUA ने सभी राज्यों और शहरों को सार्वजनिक स्थानों की विशेष सफाई और संगरोधित घरों से जैव-चिकित्सा अपशिष्ट के संग्रहण और निपटान के लिए विस्तृत दिशा-निर्देश जारी किए हैं। MoHUA, अप्रैल के पहले सप्ताह में, नागरिकों को उनके संबंधित ULB द्वारा उनके COVID से संबंधित मुद्दों को भी प्राप्त करने में सक्षम बनाने के लिए अपने बेहद लोकप्रिय नागरिक शिकायत निवारण प्लेटफॉर्म, स्वेच्छाचार ऐप को संशोधित किया। मंत्री ने सफाई कर्मचारियों की सुरक्षा और भलाई के पहलू को छूते हुए कहा, “MoHUA ने इस संबंध में एक एडवाइजरी भी जारी की है जो PPE के प्रावधान, स्वास्थ्य जांच और नियमित वेतन के भुगतान के पहलू को छूती है।
Annexure 1- Star Rating of Garbage Free Cities
5 Star Cities
ULB Name | State | Final Rating |
Ambikapur | Chhattisgarh | 5 Star |
Rajkot | Gujarat | 5 Star |
Surat | Gujarat | 5 Star |
Mysore | Karnataka | 5 Star |
Indore | Madhya Pradesh | 5 Star |
Navi Mumbai | Maharashtra | 5 Star |
3 Star Cities
ULB Name | State | Final Rating | ||
Tirupati | Andhra Pradesh | 3 Star | ||
Vijayawada | Andhra Pradesh | 3 Star | ||
Chandigarh | Chandigarh | 3 Star | ||
Bhilai Nagar | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Jashpur Nagar (M) | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Narharpur (NP) | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Patan (NP) | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Raigarh | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Rajnandgaon | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Bilaspur | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Saragaon (NP) | Chhattisgarh | 3 Star | ||
Barsur (NP) | Chhattisgarh | 3 Star | ||
New Delhi (NDMC) | Delhi | 3 Star | ||
Ahmedabad | Gujarat | 3 Star | ||
Bagasra | Gujarat | 3 Star | ||
Gandhinagar | Gujarat | 3 Star | ||
Jamnagar | Gujarat | 3 Star | ||
Talala | Gujarat | 3 Star | ||
Karnal | Haryana | 3 Star | ||
Jamshedpur | Jharkhand | 3 Star | ||
Bhopal | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Burhanpur | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Chhindwara | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Kanthaphod | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Katni | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Khargone | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Omkareshwar | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Pithampur | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Singrauli | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Ujjain | Madhya Pradesh | 3 Star | ||
Ambarnath | Maharashtra | 3 Star | ||
Bhiwandi Nizampur | Maharashtra | 3 Star | ||
Brahmapuri | Maharashtra | 3 Star | ||
Chandrapur_M | Maharashtra | 3 Star | ||
Deolali Pravara | Maharashtra | 3 Star | ||
Dhule | Maharashtra | 3 Star | ||
Gadhinglaj | Maharashtra | 3 Star | ||
Indapur | Maharashtra | 3 Star | ||
Jalgaon | Maharashtra | 3 Star | ||
Jalna | Maharashtra | 3 Star | ||
Jejuri | Maharashtra | 3 Star | ||
Junnar | Maharashtra | 3 Star | ||
Kagal | Maharashtra | 3 Star | ||
Karhad | Maharashtra | 3 Star | ||
Khed | Maharashtra | 3 Star | ||
Lonavala | Maharashtra | 3 Star | ||
Mahabaleshwar | Maharashtra | 3 Star | ||
Malkapur_S | Maharashtra | 3 Star | ||
Matheran | Maharashtra | 3 Star | ||
Mauda CT | Maharashtra | 3 Star | ||
Mira-Bhayandar | Maharashtra | 3 Star | ||
Murgud | Maharashtra | 3 Star | ||
Narkhed | Maharashtra | 3 Star | ||
Panchgani | Maharashtra | 3 Star | ||
Panhala | Maharashtra | 3 Star | ||
Rajapur | Maharashtra | 3 Star | ||
Ratnagiri | Maharashtra | 3 Star | ||
Sasvad | Maharashtra | 3 Star | ||
Shirdi | Maharashtra | 3 Star | ||
Tasgaon | Maharashtra | 3 Star | ||
Thane | Maharashtra | 3 Star | ||
Vadgaon | Maharashtra | 3 Star | ||
Vengurla | Maharashtra | 3 Star | ||
Vita | Maharashtra | 3 Star | ||
Nawanshahr | Punjab | 3 Star | ||
1 Star Cities
ULB Name | State | Final Rating |
Chirala | Andhra Pradesh | 1 Star |
GVMC Visakhapatnam | Andhra Pradesh | 1 Star |
Palamaneru | Andhra Pradesh | 1 Star |
Sattenapalli | Andhra Pradesh | 1 Star |
Baramkela (NP) | Chhattisgarh | 1 Star |
Berla (NP) | Chhattisgarh | 1 Star |
Chikhalakasa (NP) | Chhattisgarh | 1 Star |
Katghora (NP) | Chhattisgarh | 1 Star |
Pakhanjur (NP) | Chhattisgarh | 1 Star |
Delhi Cantt. | Delhi | 1 Star |
Bhavnagar | Gujarat | 1 Star |
Tarsadi | Gujarat | 1 Star |
Vadodara | Gujarat | 1 Star |
Visavadar | Gujarat | 1 Star |
Vyara | Gujarat | 1 Star |
Rohtak | Haryana | 1 Star |
Badnawar | Madhya Pradesh | 1 Star |
Gwalior | Madhya Pradesh | 1 Star |
Hathod | Madhya Pradesh | 1 Star |
Khandwa | Madhya Pradesh | 1 Star |
Maheshwar | Madhya Pradesh | 1 Star |
Sardarpur | Madhya Pradesh | 1 Star |
Shahganj | Madhya Pradesh | 1 Star |
Ahmedanagar | Maharashtra | 1 Star |
Akola | Maharashtra | 1 Star |
Anjangaon Surji | Maharashtra | 1 Star |
Ashta_MH | Maharashtra | 1 Star |
Ballarpur | Maharashtra | 1 Star |
Barshi | Maharashtra | 1 Star |
Bhagur | Maharashtra | 1 Star |
Daund | Maharashtra | 1 Star |
Georai | Maharashtra | 1 Star |
Jamner | Maharashtra | 1 Star |
Jawhar | Maharashtra | 1 Star |
Kalyan Dombivali | Maharashtra | 1 Star |
Khanapur_M | Maharashtra | 1 Star |
Khapa | Maharashtra | 1 Star |
Khopoli | Maharashtra | 1 Star |
Kulgaon-Badlapur | Maharashtra | 1 Star |
Kurundvad | Maharashtra | 1 Star |
Mahad | Maharashtra | 1 Star |
Mahadula | Maharashtra | 1 Star |
Malkapur_K | Maharashtra | 1 Star |
Mangalvedhe | Maharashtra | 1 Star |
Murbad | Maharashtra | 1 Star |
Nagbhid | Maharashtra | 1 Star |
Nashik | Maharashtra | 1 Star |
Paithan | Maharashtra | 1 Star |
Panvel | Maharashtra | 1 Star |
Pen | Maharashtra | 1 Star |
Phulambri | Maharashtra | 1 Star |
Rajura | Maharashtra | 1 Star |
Ramtek | Maharashtra | 1 Star |
Raver | Maharashtra | 1 Star |
Sailu | Maharashtra | 1 Star |
Sangamner | Maharashtra | 1 Star |
Shahada | Maharashtra | 1 Star |
Shendurjanaghat | Maharashtra | 1 Star |
Shirpur- Warwade | Maharashtra | 1 Star |
Uran Islampur | Maharashtra | 1 Star |
Vaijapur | Maharashtra | 1 Star |
Varangaon | Maharashtra | 1 Star |
Vasai Virar | Maharashtra | 1 Star |
Waduj | Maharashtra | 1 Star |
Aligarh | Uttar Pradesh | 1 Star |
Gajraula (NPP) | Uttar Pradesh | 1 Star |
Ghaziabad | Uttar Pradesh | 1 Star |
Jhansi | Uttar Pradesh | 1 Star |
Lucknow | Uttar Pradesh | 1 Star |
Noida | Uttar Pradesh | 1 Star |
You must be logged in to post a comment.